Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Burg over de arrestatie van burgemeester van Istanbul Imamoglu

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 28 maart 2025)

Vraag 1

Bent u het ermee eens dat de arrestatie van burgemeester van Istanbul Imamoglu en
honderden anderen door de Turkse autoriteiten zorgelijk en onwettig is?

Antwoord 1

Ik heb grote zorgen over de arrestatie van burgemeester İmamoğlu en anderen, waaronder
burgemeesters uit deelgemeenten van Istanbul en journalisten. De rechtsstaat en een
sterk maatschappelijk middenveld zijn cruciaal voor de relatie van Turkije met Europese
partners. Deze boodschap heb ik op de dag van de arrestaties ook telefonisch overgebracht
aan mijn Turkse collega, Minister Fidan. De Nederlandse ambassadeur in Turkije heeft
dat daags na de arrestaties ook gedaan bij de Turkse Vice-President Yilmaz.

Vraag 2 en 3

Deelt u de analyse dat zijn arrestatie politiek gemotiveerd is?

Herkent u een patroon aan politiek gemotiveerde onderzoeken in de omstandigheden die
geleid hebben tot zijn arrestatie?

Antwoord 2 en 3

In een verklaring op 19 maart hebben Eurocommissaris Kos en Hoge Vertegenwoordiger
Kallas erop gewezen dat van Turkije verwacht wordt dat het land de hoogste standaarden
op het gebied van democratische principes naleeft, en dat de arrestatie van burgemeester
İmamoğlu en anderen vragen oproept over de naleving daarvan.1 Ik ondersteun deze verklaring.

Vraag 4

Ziet u het intrekken van zijn diploma als een mogelijke zet om hem niet gekozen te
laten worden als leider van de grootste oppositiepartij CHP en hem daarmee uit te
schakelen voor het presidentschap?

Antwoord 4

De strekking van bovengenoemde verklaring van Eurocommissaris Kos en Hoge Vertegenwoordiger
Kallas met betrekking tot de arrestatie van burgemeester İmamoğlu en anderen, is wat
mij betreft ook van toepassing op het besluit van de Universiteit van Istanbul om
het diploma van burgemeester İmamoğlu in te trekken.

Vraag 5

Ziet u de restricties opgelegd na de arrestatie door de Turkse autoriteiten, waaronder
de restricties op sociale media en de ban om te protesteren, als het beperken van
de vrijheid van meningsuiting?

Antwoord 5

Vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht zijn integrale elementen van de
rechtstaat en daarmee cruciaal voor de relatie van Turkije met Europese partners.
Ik acht het van groot belang dat de Turkse autoriteiten deze elementen waarborgen.

Vraag 6

Hoe kijkt u naar de arrestatie en de opgelegde restricties binnen de staat van democratie
in Turkije? Bent u het ermee eens dat dit acties zijn die bij een autocratie passen?

Antwoord 6

Ik verwijs u graag naar mijn antwoord op vraag 2, vraag 3 en vraag 5.

Vraag 7 en 8

Bent u het ermee eens dat inperkingen van vrijheid en mogelijke onwettige arrestaties
niet onbestraft kunnen blijven?

Wat gaat Nederland in bilateraal en Europees verband doen om burgemeester Imamoglu
vrij te krijgen en duidelijk te maken aan Turkije dat het opsluiten van oppositieleden
niet onbestraft kan blijven?

Antwoord 7 en 8

Zoals hierboven aan u gemeld, heb ik mijn zorgen over de arrestatie van burgemeester
İmamoğlu en anderen op 19 maart jl. telefonisch overgebracht aan mijn Turkse collega,
Minister Fidan, hebben Eurocommissaris Kos en Hoge Vertegenwoordiger Kallas diezelfde
dag namens de EU een verklaring uitgebracht en heeft de Nederlandse ambassadeur in
Turkije een dag later deze boodschap herhaald tegenover de Turkse Vice-President Yilmaz.

De Europese Unie heeft, in verband met de arrestaties, thematische consultaties met
Turkije op het gebied van contraterrorisme en het Gemeenschappelijk Veiligheids- en
Defensiebeleid uitgesteld. Deze consultaties stonden gepland voor de week van 24 maart.
In reactie daarop hebben de Turkse autoriteiten een EU-Turkije overleg over de Zwarte
Zee uitgesteld. Aansluitend bij de Nederlandse zorgen volgt de EU de ontwikkelingen
nauwgezet en zal nader bezien in welke mate aanvullende maatregelen passend zijn.

Vraag 9

Wat gaat Nederland in bilateraal en Europees verband doen om Turkije te bewegen naar
meer politieke vrijheden? Welke instrumenten zullen hiervoor worden ingezet?

Antwoord 9

Middels, onder andere, het MATRA-programma zet Nederland zich in voor de versterking
van de rechtstaat, de naleving van mensenrechten en het belang van een sterk maatschappelijk
middenveld in Turkije. Deze elementen zijn zowel in bilateraal als Europees verband
ook een integraal onderdeel van de dialoog met Turkije. Dat zal zo blijven.