Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Paternotte, Boswijk, Van der Burg en Van der Lee over de geheime deportatie van 48 Oeigoeren naar China door de regering van Thailand

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 21 maart 2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Alarm as activists warn Thailand may have secretly
deported Uyghurs back to China»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met het bericht dat er in de vroege ochtend van donderdag 27 februari
48 Oeigoerse mannen door de Thaise regering zijn gedeporteerd naar de Chinese regio
Xinjiang, nadat zij de afgelopen tien jaar in Thailand in gevangenschap hebben geleefd?
Dit nadat zij in 2014 een poging hebben gedaan om de schrijnende mensenrechtensituatie
in Xinjiang te ontvluchten?

Antwoord 2

Ik ben bekend met de berichtgeving dat 40 Oeigoerse mannen zijn uitgezet naar China.
Het artikel, waaraan in vraag 1 wordt gerefereerd, spreekt ook over de uitzetting
van 40 personen, niet 48.

Vraag 3 en 4

Deelt u de mening dat deze uitlevering in strijd is met het internationaal onderschreven
principe van non-refoulement, gezien het bijzonder grote risico op ernstige mensenrechtenschendingen,
waaronder gedwongen gevangenschap, marteling en sterilisatie, bij terugkeer van deze
groep naar China?

Deelt u de mening dat deze uitlevering van 48 Oeigoeren aan China als een grove schending
van Thailands verplichtingen onder verdere nationale en internationale wetgeving kan
worden beschouwd?

Antwoord 3 en 4

Ik deel de mening dat de gedwongen uitzetting door de Thaise autoriteiten in strijd
is met nationale en internationale wetgeving. VN-experts bevestigen dat Oeigoeren
bij terugkeer een reëel risico lopen op onder andere foltering en andere mensonterende
behandeling of bestraffing, grootschalige arbitraire detentie, dwangarbeid, beperkingen
op de vrijheden van beweging, meningsuiting en religie, het recht op privacy en reproductieve
rechten van Oeigoeren in China.2 Naar de mening van het kabinet, schendt Thailand hiermee het principe van non-refoulement.

Vraag 5

Heeft de Nederlandse regering, bekend met de dreigende uitzetting naar aanleiding
van schriftelijke vragen van ondergetekende op 23 januari 2025, reeds diplomatiek
contact gezocht met de Thaise autoriteiten om de uitzetting te voorkomen, en hen actief
herinnerd aan hun verplichtingen onder het internationaal recht?3 Zo nee, waarom is er geen actie ondernomen?

Antwoord 5

Zoals vermeld in de beantwoording van de schriftelijke vragen, verstuurd op 12 februari
20254, volgt de Nederlandse regering deze zorgelijke kwestie al geruime tijd en heeft op
verschillende momenten diplomatiek contact gezocht met de Thaise autoriteiten om hen
aan hun verplichtingen onder het internationaal recht te herinneren en de dringende
oproep over te brengen om de personen niet uit te zetten, de detentie te beëindigen
en – als voorgaande niet gebeurt – de leefomstandigheden voor de groep te verbeteren
en UNHCR toegang te geven tot de gevangenen.

Sinds de beantwoording van de schriftelijke vragen, verstuurd op 12 februari 2025,
heeft Nederland meermaals op verschillende manieren, zowel bilateraal als in EU-verband
en in gezelschap van andere gelijkgezinden bovenstaande boodschap overgebracht. Vanuit
de Nederlandse ambassade in Bangkok, de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging
bij de VN in Genève en vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag is
actief outreach gedaan naar de Thaise autoriteiten tot op de dag van uitzetting.

Vraag 6

Bent u bereid om zo snel mogelijk contact op te nemen met de Thaise regering over
deze grove schending van de Oeigoerse mensenrechten, en hun negering van de oproep
van de internationale gemeenschap om deze uitzetting te voorkomen?

Antwoord 6

Op 27 februari jl. heeft de Nederlandse ambassade in Bangkok in gelijkgezindenverband
gesproken met de Thaise Minister van Buitenlandse Zaken om de Thaise regering aan
te spreken op de uitzetting en zorgen over de veiligheid van de Oeigoerse personen
over te brengen.

Vraag 7

Bent u zo nodig bereid binnen de Europese Unie en met andere landen met een actieve
mensenrechtenagenda te pleiten voor een gezamenlijke aanpak, om een signaal te maken
naar zowel Thailand als China dat deze deportatie onacceptabel is, en soortgelijke
situaties in de toekomst moeten worden voorkomen?

Antwoord 7

Op 27 februari jl. is vanuit de EU een verklaring uitgebracht, waarin wordt onderstreept
dat het handelen van de Thaise autoriteiten het principe van non-refoulement schendt
en in strijd is met nationaal en internationaal recht. De Chinese autoriteiten worden
opgeroepen om de rechten van de 40 Oeigoeren te respecteren.5 Gelijkgezinde landen waaronder Nederland6 hebben vergelijkbare verklaringen uitgebracht.

Tijdens de Mensenrechtenraad in Genève heeft Nederland op 3 maart jl. aandacht gevraagd
voor de situatie en opgeroepen de rechten van de Oeigoeren te respecteren.7

Vraag 8

Bent u bereid om de regeringen van Thailand en China op te roepen om de huidige verblijfplaats
van deze individuen bekend te maken, en ervoor te zorgen dat hun rechten volledig
worden gerespecteerd, waaronder hun recht om vrij te zijn van marteling en andere
vormen van mishandeling, en hun toegang tot adequate medische zorg?

Antwoord 8

Met EU-partners, zet de Nederlandse ambassade in Beijing zich in om de situatie van
de 40 Oeigoeren die door Thailand naar China zijn uitgezet te volgen. Daartoe wordt
outreach gedaan naar de Chinese autoriteiten om de casus onder de aandacht te brengen
en op te roepen de rechten van de Oeigoeren te respecteren.

Vraag 9

Kunt u, gezien de ernstige en acute risico’s voor deze Oeigoeren, deze vragen zo snel
mogelijk beantwoorden?

Antwoord 9

De vragen zijn zo spoedig mogelijk beantwoord.