Schriftelijke vragen : Een vragenlijst van de Amerikaanse overheid
Vragen van de leden Paternotte (D66), Stultiens (GroenLinks-PvdA) en Heite (Nieuw Sociaal Contract) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Buitenlandse Zaken over een vragenlijst van de Amerikaanse overheid (ingezonden 19 maart 2025).
Vraag 1
Bent u bekend met het NRC bericht over vragenlijsten voor onderzoekers in Nederland
van de Amerikaans Geologische Dienst?1
Vraag 2
Wat vindt u ervan dat er vragen worden gesteld aan onderzoekers over samenwerking
met «communistische, socialistische of totalitaire partijen», over «gepaste maatregelen
ter bescherming tegen gender ideologie" en over «meetbare voordelen voor Amerikaanse
industrieën, personeel of economische sectoren»?
Vraag 3
Erkent u dat deze uitvragen een onwenselijke inmenging zijn in Nederlands onderzoek
en wetenschap?
Vraag 4
Bent u vooraf geïnformeerd door de Amerikaanse autoriteiten over deze uitvragen? Zo
ja, wat heeft u gedaan om deze uitvragen tegen te houden?
Vraag 5
Is dit onderwerp van gesprek met de Amerikaanse diplomatieke vertegenwoordiging in
Nederland? Zo ja, op welke manier en wanneer vinden deze gesprekken plaats? Zo nee,
waarom niet?
Vraag 6
Hoeveel Nederlandse wetenschappers hebben dergelijke vragenlijsten ontvangen van de
Amerikaanse overheid en is dit ook op andere plekken in de wetenschap of het bedrijfsleven
gebeurd?
Vraag 7
Heeft u informatie over of Amerikaanse autoriteiten invloed uitoefenen door financiering
voor Nederlandse wetenschappers stop te zetten of hen terug te sturen? Zo nee, gaat
u hier onderzoek naar doen en wanneer wordt de Kamer hierover geïnformeerd? Zo ja,
zijn er specifieke disciplines of onderzoeksgebieden die hierbij opvallen?
Vraag 8
Is er contact met andere Europese landen, ontvangen onderzoeksinstellingen in andere
landen in de Europese Unie vergelijkbare vragenlijsten en wordt er gewerkt aan een
gemeenschappelijke Europese lijn hoe hiermee om te gaan? Zo nee, bent u bereid om
dit in een komend overleg in te brengen?
Vraag 9
Zijn er vergelijkbare situaties met andere landen, zoals China, Rusland en Iran, waarin
vergelijkbare vragen werden gesteld en hoe wordt/werd de privacy en veiligheid van
de betrokken wetenschappers gewaarborgd bij het ontvangen van dergelijke buitenlandse
verzoeken?
Vraag 10
Ziet u een risico voor de kennisveiligheid van Nederlandse universiteiten, en zo ja,
welke maatregelen neemt u om dat te beperken?
Vraag 11
Welke gevolgen heeft deze Amerikaanse inmenging voor de samenwerking tussen Nederlandse
en Amerikaanse universiteiten?
Vraag 12
Hoe beoordeelt u deze Amerikaanse inmenging in het licht van de hernieuwde verstandhouding
tussen Amerika en Rusland en vindt u dat het handelen van de Amerikaanse autoriteiten
getuigt van respect voor de Nederlandse nationale soevereiniteit?
Vraag 13
Erkent u – net als de voorzitter van Universiteiten van Nederland (UNL) – dat er een
verslechtering is van het klimaat voor vrije wetenschapsbeoefening in de VS?
Vraag 14
Welke acties gaat u vóór de zomer nemen om vrije wetenschapsbeoefening in de meest
ruime zin in Nederland te stimuleren?
Vraag 15
Kunt u in beeld brengen welke effecten de Amerikaanse bezuinigingen op onderwijs,
wetenschap en innovatie hebben op de vrije wetenschapsbeoefeningen, op het verdienvermogen
van Nederland en op de kennisveiligheid?
Vraag 16
Bent u bereid om het vestigingsklimaat in Nederland te verbeteren om wetenschappers
vanuit de VS naar Nederland te halen en welke stappen gaat u concreet nemen om dit
te realiseren, met wie spreekt u hierover en wanneer wordt de Kamer hierover geïnformeerd?
Indieners
-
Gericht aan
E.E.W. Bruins, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap -
Gericht aan
C.C.J. Veldkamp, minister van Buitenlandse Zaken -
Indiener
Jan Paternotte, Kamerlid