Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Dekker over mogelijke beïnvloeding van Nederlandse media, NGO’s en onderzoeksinstituten

Mededeling van Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 27 februari
2025).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van enige financiering door het United States Agency for International
Development (USAID) aan Nederlandse, c.q. op Nederland gerichte, mediabedrijven of
NGO’s? Zo ja, bent u bereid de Kamer inzicht te verschaffen in de desbetreffende organisaties
en de bedragen die zij van USAID ontvangen?

Vraag 2

Heeft u inzicht in de voorwaarden die USAID stelt aan de financiering van Nederlandse
organisaties en kunt u garanderen dat deze financiering niet gepaard gaat met inhoudelijke
richtlijnen of politieke verwachtingen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Ontvangen Nederlandse universiteiten, denktanks of onderzoeksinstituten subsidies
van USAID? Zo ja, zijn er richtlijnen om de onafhankelijkheid van academisch onderzoek
te waarborgen?

Vraag 4

Zijn er afspraken of convenanten tussen de Nederlandse overheid en USAID over de financiering
van onderzoeksprogramma’s en zo ja, welke waarborgen bestaan er tegen buitenlandse
politieke beïnvloeding?

Vraag 5

Zijn er Nederlandse mediabedrijven of journalisten die direct of indirect steun ontvangen
van het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP), ‘s werelds grootste
journalistieke onderzoeksorganisatie die voor meer dan de helft wordt gefinancierd
door de Amerikaanse overheid? Zo ja, hoe wordt gewaarborgd dat deze financiering geen
invloed heeft op journalistieke onafhankelijkheid?

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de geclaimde onafhankelijkheid van Nederlandse onderzoeksjournalisten
die samenwerken met een organisatie die zich, volgens de Amerikaanse Foreign Assistance
Act, moet conformeren aan het Amerikaanse buitenlandse beleid?

Vraag 7

Vormt het feit dat OCCRP-gelden door de Amerikaanse overheid worden geoormerkt voor
onderzoek naar specifieke landen zoals Rusland en Venezuela, terwijl misstanden binnen
de VS en andere door de VS gesteunde landen buiten beschouwing blijven, volgens u
een risico op eenzijdige berichtgeving in Nederland?

Vraag 8

Hoe beoordeelt u in deze context het risico van buitenlandse invloed op de Nederlandse
publieke opinievorming via media of academische instellingen?

Vraag 9

Erkent u in deze context het gevaar van beïnvloeding op Nederlandse politieke besluitvorming,
met mogelijk grote (geopolitieke) consequenties tot gevolg?

Vraag 10

Kunt u toelichten in hoeverre de Nederlandse regering de invloed van Westerse buitenlandse
inmenging, zoals financiering door USAID van protesten in landen als Oekraïne, Roemenië
en Georgië meeweegt in haar beoordeling van de legitimiteit van regeringen en oppositiebewegingen
in deze (en mogelijk andere) landen? Zou deze inmenging aanleiding moeten zijn om
kritisch te heroverwegen hoe Nederland zich opstelt ten opzichte van dergelijke bewegingen
en regeringen?

Vraag 11

Kunt u aangeven of de regering aanwijzingen heeft dat USAID enige betrokkenheid heeft
gehad bij de gebeurtenissen rondom de omverwerping van de Oekraïense regering in 2014
en in hoeverre dit is onderzocht?

Vraag 12

Hoe beoordeelt u de onafhankelijkheid van DPG Media nu blijkt dat het bedrijf honderden miljoenen
euro’s ontvangt van de Europese Investeringsbank (EIB), een instelling die eigendom
is van alle EU-lidstaten?

Vraag 13

In hoeverre acht u het wenselijk dat een commercieel mediabedrijf dat een dominante
positie heeft in Nederland en België, financieel afhankelijk is van een Europese instelling
met politieke en beleidsmatige doelstellingen?

Vraag 14

Op welke manier wordt in Nederland gecontroleerd of mediabedrijven die financiering
ontvangen van de EIB of andere EU-instellingen hun redactionele onafhankelijkheid
behouden?

Vraag 15

Bent u van mening dat mediabedrijven die staatssteun of leningen van overheden ontvangen,
verplicht moeten worden hierover transparant te rapporteren aan hun lezers en kijkers?
Zo nee, waarom niet?

Vraag 16

Hoe beoordeelt u het risico dat DPG Media, door de financiële steun van de EIB, minder
kritisch zal berichten over EU-beleid of specifieke Europese beleidsdoelstellingen
zoals de Digital Decade-strategie?

Vraag 17

Hoe kunt u garanderen dat Europese financiering van mediabedrijven geen invloed heeft
op de pluriformiteit en objectiviteit van de journalistiek in Nederland?

Vraag 18

Erkent u dat de Nederlandse media, indien zij gefinancierd worden door externe partijen,
mogelijk als gevolg daarvan met eenzijdige, niet-objectieve en misleidende berichtgeving
indirect invloed hebben op de verkiezingsuitslagen en erkent u dat dergelijke financieringsstructuren
een risico vormen voor de integriteit van het verkiezingsproces en derhalve ongewenst
zijn?

Vraag 19

Hoe beoordeelt u de vergelijking tussen de Europese financiering van DPG Media en
de Amerikaanse overheidsfinanciering van media via USAID, gezien de kritiek op laatstgenoemde
dat dit de journalistieke onafhankelijkheid aantast?

Vraag 20

Bent u bereid onderzoek te laten doen naar de invloed van buitenlandse financiering
op de Nederlandse journalistieke sector en publieke opinievorming en, in het verlengde
daarvan, politieke besluitvorming? Zo nee, waarom niet?

Vraag 21

Kunt u deze vragen afzonderlijk van elkaar en binnen de daarvoor gestelde termijn
beantwoorden?

Mededeling

Op 10 februari 2025 heeft het lid Dekker (Forum voor Democratie) schriftelijke vragen
gesteld over mogelijke beïnvloeding van Nederlandse media, NGO’s en onderzoeksinstituten.

Tot mijn spijt is beantwoording binnen de gestelde termijn niet mogelijk, omdat beantwoording
meer tijd vergt. Ik zal, mede namens Minister van Buitenlandse Zaken, de vragen binnen
de daarvoor geldende termijn van 6 weken beantwoorden.