Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Boswijk over het bericht ‘Unibet geeft gokkers die via de rechter geld terugeisen geen inzage meer in transacties: ‘Dit is sabotage’’

Antwoord van Staatssecretaris Struycken (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 27 februari
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1228

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Unibet geeft gokkers die via de rechter geld terugeisen
geen inzage meer in transacties: «Dit is sabotage»»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat gedupeerde gokkers geen toegang meer hebben tot het transactieoverzicht
in hun Unibet-account, met name in het licht van de Algemene verordening gegevensbescherming?

Antwoord 2

Ik verwacht van vergunninghouders dat zij medewerking verlenen en transparantie betrachten
wanneer spelers verzoeken om inzage van hun (persoons)gegevens. Ook wanneer dit een
contractuele verhouding in het verleden betreft. Waartoe de Algemene verordening gegevensbescherming
(AVG) in casu toe verplicht, staat evenwel niet ter beoordeling van mij. De Autoriteit
Persoonsgegevens (AP) houdt als onafhankelijk toezichthouder toezicht op onder andere
de naleving van de AVG. Wanneer een vergunninghouder geen medewerking verleent ofschoon
hij daartoe wel is gehouden, is het mogelijk hierover een klacht in te dienen bij
de AP. Het is aan de toezichthouder om vast te stellen of een partij zich niet aan
de AVG houdt.

Vraag 3

Vindt u het passend dat het betreffende gokbedrijf, gevestigd op Malta, een legale
vergunning heeft om kansspelen aan te bieden, terwijl veel gedupeerden nog wachten
op de terugvordering van hun verloren geld na het illegale aanbod van dit bedrijf
van voor 1 oktober 2021?

Antwoord 3

Een belangrijke doelstelling van legalisering van online kansspelen was een veilig,
gecontroleerd aanbod van online kansspelen te creëren. Destijds is besloten dat zonder
enige clementie voor aanbieders die in het verleden de wet hebben overtreden, een
veilig gecontroleerd en attractief aanbod niet tot stand zou komen. Om hier duidelijke
grenzen aan te stellen, heeft de Kansspelautoriteit (Ksa) mede naar aanleiding van
de motie Postema beleidsregels geïntroduceerd.2 Een vergunningsaanvrager diende op grond van die beleidsregels twee jaar en negen
maanden voorafgaand aan de datum dat hij een aanvraag indiende zich te hebben onthouden
van online kansspelaanbod gericht op Nederland. De aanvrager mocht in die strikt omlijnde
afkoelingsperiode geen webpagina met Nederlandse extensie (.nl) hebben gehad, geen
reclame hebben gemaakt gericht op Nederland, geen webpagina’s in het Nederlands hebben
gehad of webpagina’s die zich op Nederland richten en geen betaalmiddelen gebruiken
die uitsluitend of grotendeels door Nederlanders worden gebruikt. Het niet voldoen
aan deze criteria, zou in dat geval ertoe leiden dat de Ksa de betreffende vergunning
niet zou verlenen.

Vraag 4

Hoe plaatst u dit bericht in het licht van artikel 4b, lid 1 van de Wet kansspelen
op afstand, waarin staat dat kansspelaanbieders moeten aantonen dat hun betrouwbaarheid
en geschiktheid om een vergunning te houden, buiten twijfel moet staan?

Antwoord 4

De Ksa heeft de aanvragers van een vergunning doorgelicht aan de hand van alle geldende
criteria en vergunningseisen conform wet- en regelgeving. Daarbij gaat het ook om
het betrouwbaarheidsvereiste vervat in artikel 4b, eerste lid, en – specifiek voor
kansspelen op afstand – artikel 31i van de Wet op de kansspelen (Wok) alsmede de daarop
berustende betrouwbaarheidsbepalingen. Dat omvat een betrouwbaarheidsbeoordeling op
grond van artikel 3.4 Besluit kansspelen op afstand, waarbij de Ksa bepaalde antecedenten
in die beoordeling kan meenemen. Alleen indien een aanvrager geheel hier naar oordeel
van de Ksa aan voldeed, heeft de Ksa de gevraagde vergunning verstrekt. Voor het meenemen
van antecedenten in de betrouwbaarheidsbeoordeling dient er voor de Ksa voldoende
aanleiding te zijn.3 Noch de rechter, noch de privacy-toezichthouder, namelijk de AP, heeft zich over
deze casus uitgelaten. Daarmee is het vooralsnog niet in te schatten of dit kwalificeert
als een antecedent.

Vraag 5

Bent u van mening dat Unibet met deze werkwijze hun zorgplicht, waar alle kansspelaanbieders
met een vergunning zich aan moeten houden, naleeft?

Antwoord 5

De zorgplicht zoals onder andere vervat in artikel 4a, eerste lid, en artikel 31m
van de Wok verplicht de vergunninghouder de gegevens van de speler, waaronder diens
transacties te verwerken ter invulling van de verplichte analyse van het speelgedrag.4 In de memorie van toelichting op de Wok is ook opgenomen dat een aanbieder van kansspelen
op afstand die over een vergunning beschikt, deze informatie dient te verstrekken
aan de speler over zijn speelgedrag.5 De bepalingen met betrekking tot de zorgplicht kunnen echter vergunninghouders enkel
verplichten over de periode dat zij een vergunning hebben.

Vraag 6

Op welke manieren kunnen kansspelaanbieders hun vergunning verliezen en is het bewust
schenden van consumentenrechten hier onderdeel van?

Antwoord 6

Het is aan de Ksa om toezicht te houden op de Wok en te handhaven wanneer een overtreding
wordt geconstateerd. De Ksa kan verschillende bevoegdheden inzetten, waaronder het
intrekken van een vergunning.

Als bedoeld in artikel 31d van de Wok kan een vergunning worden ingetrokken indien
de beslissing om de vergunning te verlenen is gebaseerd op onjuiste of onvolledige
gegevens. De onjuistheid of onvolledigheid moet van dermate aard zijn dat de vergunning
niet zou zijn verleend wanneer de Ksa toentertijd beschikking had gehad over deze
gegevens. De vergunning kan ook worden ingetrokken wanneer niet aan de voorwaarden
die gelden voor de verlening van die vergunning worden voldaan. Verder kan een vergunning
worden ingetrokken, indien de vergunninghouder de wettelijke voorschriften op grond
van de Wok, de Wet op de kansspelbelasting, de Wet ter voorkoming van witwassen en
financieren van terrorisme, de beperking waaronder de vergunning is verleend of de
aan de vergunning verbonden voorschriften heeft overtreden. Dit kunnen ook voorschriften
met betrekking tot aan de vergunning verbonden consumentenrechten zijn. Aangezien
een intrekking van de vergunning het zwaarste instrument is dat de Ksa tot haar beschikking
heeft, is intrekken een ultimum remedium. Dit instrument wordt pas ingezet als andere
instrumenten om naleving af te dwingen niet werken.

Vraag 7

Bent u het met het CDA eens dat Unibet op deze manier de belangen van Nederlandse
consumenten schendt en zo ja, welke stappen gaat u hiertegen ondernemen?

Antwoord 7

De kwestie dat een kansspelaanbieder geen inzage verleent aan spelers in hun gegevens
en deze mogelijk heeft verwijderd, betreft vooraleerst een civielrechtelijke kwestie
of tussen de speler en een illegale aanbieder toentertijd een contractuele rechtsverhouding
is ontstaan. Ik kan geen uitspraken hierover doen. De speler kan juridische stappen
ondernemen om vast te stellen of daar sprake van is en of – bij gebreke van een geldige
overeenkomst – het geld dat hij (netto) heeft verloren moet worden terugbetaald. Wanneer
de speler vindt dat de AVG wordt overtreden, dan kan deze hier een melding van maken
bij de AP.

Vraag 8

Waren de problemen tussen Unibet en gedupeerde gokkers bekend toen Unibet een vergunning
kreeg om legaal online kansspelen aan te bieden in Nederland?

Antwoord 8

Er waren bij de Ksa ten tijde van de vergunningverlening geen signalen bekend van
zodanige ernst dat ze de vergunningverlening zouden beïnvloeden. Tevens waren mede
naar aanleiding van de motie Postema en omwille van de bescherming van de speler beleidsregels
geïntroduceerd om een afkoelingsperiode te bewerkstelligen. Een eerder onvergunde
aanbieder moest twee jaar en negen maanden voor het indienen van een vergunningsaanvraag
niet actief zijn geweest in Nederland.

Vraag 9

Bent u ervan op de hoogte dat toenmalig Minister Donner in 2005 bevestigde dat op
grond van de Wet op de Kansspelen verboden overeenkomsten nietig zijn en zo ja, wat
vindt u van het feit dat Unibet en andere kansspelaanbieders desondanks dit soort
kansspelovereenkomsten bleven aanbieden?

Antwoord 9

Ja.6 De weging in hoeverre er sprake is van een nietige overeenkomst, is aan de rechter.
Het aanbieden van kansspelen zonder vergunning is verboden. Ik vind het onacceptabel
dat partijen zonder vergunning kansspelen aanboden en daarvoor overeenkomsten aangingen
met spelers. Dit was een reden voor legalisering van online kansspelen, zodat waarborgen
konden worden geboden voor consumentenbescherming.

Vraag 10

Bent u bereid om in gesprek te gaan met de Kansspelautoriteit en de Autoriteit Persoonsgegevens
om deze zorgwekkende situaties te bespreken en te bezien op welke manier hierop gehandhaafd
kan worden?

Antwoord 10

Ik heb de Ksa en AP gewezen op de betreffende casus. Het is aan hen om toezicht te
houden op de naleving van geldende wet- en regelgeving en wanneer zij een overtreding
constateren om hiertegen op te treden.

Vraag 11

Bent u bereid om met andere Europese lidstaten samen te werken om te waarborgen dat
bedrijven die in de Europese Unie online kansspelen aanbieden, ook gerechtelijke uitspraken
van rechters in EU-lidstaten respecteren en indien zij dit niet doen, ook in andere
EU-lidstaten hun vergunning dienen in te leveren?

Antwoord 11

Ja, ik vind het belangrijk dat Europese lidstaten samenwerken op het gebied van kansspelen.
Zoals aangeven in mijn brief van 10 oktober 2024, heb ik contact met andere lidstaten
en met de Europese Commissie over vraagstukken rondom het uitvoeren van gerechtelijke
uitspraken uit andere lidstaten die betrekking hebben op aanbieders van online kansspelen.7 Het is voorts aan lidstaten en de betreffende toezichthouders van de lidstaten om
te besluiten over de intrekking of verlenging van vergunningen die zij hebben afgegeven.