Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Idsinga en Omtzigt over de lobby van grote familiebedrijven om de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) te verruimen

Antwoord van Staatssecretaris Van Oostenbruggen (Financiën) (ontvangen 16 december
2024). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2023–2024, nr. 1466.

Vraag 1 en 2

Is het u bekend dat lid Idsinga, naar aanleiding van een debataanvraag over de lobby
van grote familiebedrijven om de BOR te verruimen1, tijdens de Regeling van Werkzaamheden2 de regering heeft verzocht om een afschrift van de lobbybrieven daarover aan het
Ministerie van Financiën aan de Kamer te sturen?

Zo ja, waarom is tot op heden nog niet voldaan aan dit informatieverzoek?

Antwoord 1 en 2

Ja, in de zin dat het lid Van der Lee bij de Regeling van Werkzaamheden Tweede Kamer
op 13 februari 2024 een debat aangevraagd naar aanleiding van een nieuws- bericht
over de lobby die tot een amendement heeft geleid3, te houden nadat uw Kamer de uitvoeringstoets bij het amendement zou hebben ontvangen.
Hierbij heeft het lid Idsinga gevraagd om een afschrift van alle lobbybrieven die
hierover gestuurd zijn naar het Ministerie van Financiën. Voor het verzoek van het
lid Van der Lee was geen meerderheid. Het Ministerie van Financiën heeft een stenogram
ontvangen van dit deel van het plenaire overleg.

Vraag 3 en 4

Kunt u zorgen dat deze brieven, in verband met een donderdag te houden plenair debat
(over de initiatiefwet Maatoug), uiterlijk deze woensdag door de Kamer zijn ontvangen?
Als deze informatie nog niet compleet is, kunt u alvast delen wat thans beschikbaar
is?

Bent u daarnaast bereid alle correspondentie over en weer ten aanzien van deze lobby
(inclusief e-mails, app-verkeer, sms, etc.) betreffende uw departement, andere ministeries,
politieke partijen en/of individuele politici aan de Kamer te verstrekken conform
het bovenstaande?

Antwoord 3 en 4

In de schriftelijke vragen van 8 april 2024 hebben het toenmalige Kamerlid Idsinga
en het Kamerlid Omtzigt van Nieuw Sociaal Contract verzocht om ervoor te zorgen dat
een afschrift van de lobbybrieven van grote familiebedrijven uiterlijk 10 april 2024
door de Tweede Kamer is ontvangen.4 De toenmalige Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst heeft
in zijn schriftelijke antwoord van 10 april 2024 (mededeling) aangegeven dat het gelet
op de zeer korte termijn niet mogelijk was om aan dit verzoek te voldoen en toegezegd
bij aanbieding van het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten
2025 op deze vragen terug te komen.5 Een afschrift van de lobbybrieven is opgenomen als bijlage bij dat wetsvoorstel.6

Met deze brief worden de vragen formeel van een antwoord voorzien.

De beantwoording overeenkomstig de bijlage

Zoals blijkt uit de schriftelijke vragen, zijn deze gesteld in het licht van het NRC-artikel
van 8 februari 2024 over de lobby van grote familiebedrijven om de bedrijfsopvolgingsregeling
in de schenk- en erfbelasting (BOR) te verruimen.7 Daarom is bij de zoekslag geconcentreerd op correspondentie vanuit belangenorganisaties
en grote familiebedrijven die ziet op een uitbreiding van de toegang tot de huidige
BOR. Het betreft de correspondentie in brede zin in de periode 10 januari 2022 tot
2 juli 2024. Het gaat hierbij om ontvangen e-mails, app-verkeer, sms’jes van de bewindslieden,
brieven, eventuele antwoordbrieven met bijbehorende nota’s, uitnodigingen, gespreksverslagen
en whitepapers. Deze inventarisatie heeft plaatsgevonden bij het Ministerie van Financiën
evenals bij de (betrokken) Ministeries van Algemene Zaken en Economische Zaken.

Bij het Ministerie van Financiën zijn dertien relevante stukken aangetroffen, deze
zijn als bijlage 2 toegevoegd.

De eerste twee documenten betreffen een e-mail van VNO-NCW, MKB Nederland en FBNed
van 23 augustus 2022 over hun kanttekeningen bij de evaluatie van de BOR en een uitnodiging
om hierover in gesprek te gaan. Hierin worden ook verwaterde belangen kort aangehaald.

Document 3 betreft het antwoord van 10 oktober 2022 van de Staatssecretaris van Financiën
-Fiscaliteit en Belastingdienst aan VNO-NCW, MKB Nederland en FBNed op hun kanttekeningen
bij de evaluatie van de BOR met de bijbehorende beslisnota.

Documenten 4 en 5 betreffen een uitnodiging van 11 januari 2023 voor de Staatssecretaris
van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst om een speech te houden op een bijeenkomst
van FBNed op 27 maart 2023.

Het zesde document is een gespreksverslag van een overleg met externe stakeholders
over de BOR. Dit overleg op 10 maart 2023 vond plaats in het kader van het in de kabinetsreactie
op de evaluatie van 9 december 2022 aangekondigde vervolgonderzoek naar de beste manier
om de gewenste verbeteringen in de BOR en de DSR ab te kunnen realiseren. Hiervoor
is ook schriftelijke input ontvangen die deels ziet op genoemde verruiming van de
BOR. Het gaat daarbij om de documenten 9 en 10.

Document 7 is een e-mailwisseling in de periode van 19 mei 2023 tot 6 juni 2023 tussen
het Ministerie van Financiën en FBNed over een mogelijk overleg. Op 29 juni 2023 heeft
een extern stakeholdersoverleg plaatsgevonden over de brief over de uitkomsten van
het vervolgonderzoek naar de bedrijfsopvolgingsregelingen zoals die eerder op de dag
aan de Tweede Kamer is gezonden.

Document 8 betreft een brief van FBNed van 22 mei 2024 waarin om een overleg wordt
verzocht naar aanleiding van een Kamerbrief (zie document 11).

Document 9 betreft schriftelijke input van VNO-NCW voor het ambtelijk overleg dat
onder andere met VNO-NCW, FBNed en LTO Nederland heeft plaatsgevonden op 10 maart
2023.

Document 10 is de schriftelijke input van FBNed voor het overleg van 10 maart 2023.

Document 11 betreft een gespreksverslag van een ambtelijk overleg met FBNed en een
kennismaking met hun nieuwe ambassadeur op 5 juni 2024 naar aanleiding van hun brief
van 22 mei 2024 (document 8).

In document 12 is de reactie van FBNed op de internetconsultatie van het wetsvoorstel
Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2025 opgenomen. Hoewel deze
reactie al openbaar is, is deze volledigheidshalve toch opgenomen. In de reactie wordt
onder andere ingegaan op de verruiming van de BOR.

Document 13 is een whitepaper dat is opgesteld door de grotere familiebedrijven van
Nederland, waarin een alternatief voorstel is gepresenteerd. Dit whitepaper dateert
van juni 2023 en is door de politiek assistent van de toenmalige Staatssecretaris
van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst ontvangen vanuit de Tweede Kamer.

Bij het Ministerie van Economische Zaken zijn geen relevante stukken aangetroffen.
Het Ministerie van Economische Zaken heeft ambtelijk op 18 januari 2023 gesproken
met de heer Swinkels van Swinkels Family Brewers mede namens andere familiebedrijven.
In dat gesprek is ook de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting
aan de orde geweest en de wens om deze ook toe te kunnen passen op kleine aandelenbelangen.
Er is geen document met het ministerie gedeeld naar aanleiding van dat gesprek.

Bij het Ministerie van Algemene Zaken zijn vier relevante stukken aangetroffen, deze
zijn bijgevoegd.

Het eerste document betreft de relevante passages uit de voorbereidende notitie ten
behoeve van het gesprek van de heer Swinkels met de voormalig Minister-President op
24 november 2022.

Het tweede document betreft de relevante passage uit een ambtelijk verslag van het
overleg dat de voormalig Minister-President had met de heer Swinkels van Bavaria op
24 november 2022.

Het derde document betreft een e-mail aan het Ministerie van Economische Zaken en
Klimaat om het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat in contact te brengen met
de heer Swinkels naar aanleiding van het gesprek tussen de voormalig Minister-President
en de heer Swinkels.

Het vierde document betreft een door de heer Swinkels gestuurde e-mail aan het Ministerie
van Algemene Zaken naar aanleiding van het gesprek dat de voormalig Minister-President
met de heer Swinkels had op 24 november 2022.