Uitgelicht : Mensenhandel

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid spreekt op donderdag 5 december 2019 over mensenhandel. Hiervoor komt staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, Broekers-Knol, naar de Kamer.

Volg live

Het overleg vindt plaats in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de handige app en website Debat Direct.

Agenda en verslag

U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.

Wat is mensenhandel?

Mensenhandel is het vervoeren of verhandelen van mensen onder dwang. Het doel van de mensenhandelaar is uitbuiting van een persoon.  Er zijn verschillende vormen van mensenhandel:

  • Arbeidsuitbuiting: als iemand werkt en de inkomsten (gedeeltelijk) moet afdragen en/of in mensonterende omstandigheden moet werken;
  • Seksuele uitbuiting: als iemand gedwongen wordt om seks te hebben tegen betaling van geld, kleding of eten;
  • Criminele uitbuiting: als iemand gedwongen wordt om te bedelen, stelen of andere criminele activiteiten uit te voeren en de buit moet afdragen aan de uitbuiter.

De overheid pakt de bestrijding van mensenhandel integraal aan. Ze schakelt alle partijen in die daaraan kunnen bijdragen. Daarnaast biedt de overheid slachtoffers ondersteuning.

Programma Samen tegen mensenhandel

Mensenhandel is één van de vier thema’s die de regering prioriteit geeft bij de inzet van de politie. De politie-eenheden gaan vaker ingrijpen en informatie beter delen met andere landen. Dit beleid sluit ook aan bij het actieprogramma Samen tegen mensenhandel, waarin sinds eind 2018 vier ministeries samenwerken. Er is daarbij nauw contact met maatschappelijke organisaties die slachtoffers van mensenhandel begeleiden, met politie, het Openbaar Ministerie en gemeenten. In het programma is uitdrukkelijk opgenomen dat de opsporing van mensenhandel efficiënter en effectiever moet worden om de pakkans van daders te vergroten.

Eerste resultaten Programma Samen tegen mensenhandel

Nu, één jaar later, maken de bewindslieden gezamenlijk de balans op. Er is weliswaar een aantal resultaten van het programma behaald. Zo zijn er extra inspecteurs, rechercheurs en een expert mensenhandel bij de Inspectie SZW (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) gestart en zijn er nu extra opvangplekken voor slachtoffers van mensenhandel. Verder hebben het Coördinatiecentrum Mensenhandel (CoMensha) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) samen met de gemeenten belangrijke stappen gezet om mensenhandel lokaal aan te pakken. Internationaal gaat de politie samenwerken bij mensenhandel in Polen, Italië en op de Westelijke Balkanroute.

Dadermonitor Mensenhandel 2013–2017 kritisch

Maar er is nog een lange weg te gaan. De Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, Herman Bolhaar, benadrukt het belang van een goede informatiepositie en probleemgerichte aanpak. Zeker nu het aantal geregistreerde slachtoffers van mensenhandel in de afgelopen jaren bijna is gehalveerd. Dit blijkt uit de Slachtoffermonitor mensenhandel 2014-2018. Instanties melden minder omdat zij vanwege privacywetgeving niet zonder expliciete toestemming van het slachtoffer gegevens mogen delen voor registratie. Bolhaar: ‘De bevindingen in deze monitor laten zien dat aanpassingen in de huidige manier van melden en registeren niet langer op zich kunnen laten wachten.’

De Nationaal Rapporteur uit verder zijn zorgen over de ondersteuning van slachtoffers, het zicht op de slachtoffers en de aanpak van de dader. In de Dadermonitor Mensenhandel 2013–2017 blijft hij ook kritisch op het feit dat de effecten van de plannen uit het actieprogramma niet goed te meten zijn. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid gaat daarom verkennen of het mogelijk is om te onderzoeken hoe vaak mensenhandelaren opnieuw de fout ingaan.

Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM) verder op sterkte

De digitale wereld is steeds vaker de broedplaats voor mensenhandel. Daarom zijn er extra specialisten met digitale en IT-kennis nodig. Om dit te bewerkstelligen stelt het ministerie van Justitie en Veiligheid extra geld beschikbaar om de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM) verder op sterkte te brengen. Ook komen er financiële specialisten, analisten en experts op het terrein van inlichtingen bij. Voor de identificatie en registratie van asielzoekers worden extra mensen aangetrokken. Ook in dat proces is aandacht voor signalen van mensenhandel.