Uitgelicht : Commissiedebat over fossiele subsidies

Over de term ‘fossiele subsidies’ en over de geldbedragen die hiermee gemoeid zijn wordt al langere tijd flink gediscussieerd. De commissie voor Klimaat en Groene Groei bespreekt dit op donderdag 5 december van 11.00 uur tot 15.00 uur. Namens het kabinet zijn minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei en staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen van Fiscaliteit en Belastingdienst aanwezig.

Water op de voorgrond, een containerschip op de achtergrond.

Volg live

Het overleg is in de Thorbeckezaal van de Tweede Kamer. Via de website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.

Agenda

U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen.

Fossiele subsidies

Het vorige kabinet heeft in september 2023 in de Miljoenennota een hoofdstuk gewijd aan fossiele subsidies. In Nederland gaat het dan om regelingen die het gebruik van kolen, gas en olie goedkoper maken of op een andere manier bevoordelen.
Voorbeelden van fossiele subsidies in Nederland die toen zijn gegeven:

  • Vrijstellingen van belasting op kolen en gas om elektriciteit mee op te wekken. Alleen de gebruikers van die elektriciteit moeten de belasting betalen en niet de producenten. 
  • Kortingen op de energiebelasting voor bedrijven in de glastuinbouw. 
  • Lagere tarieven in de energiebelasting voor grootverbruikers van aardgas en elektriciteit. 
  • Vrijstellingen van belastingen op kerosine, stookolie en diesel in de luchtvaart en de scheepvaart

In de nieuwste Miljoenennota van september 2024 is in hoofdstuk 23 te lezen welke regelingen er nu zijn, hoe die de komende jaren veranderen en wat voor verdere aanpassingen nog mogelijk zijn.

De kosten 

Een paar jaar geleden berekende de overheid dat de kosten voor fossiele subsidies (de “gederfde inkomsten”) ongeveer 4,2 miljard euro waren. In 2023 schatte het kabinet de voordelen voor gebruikers van fossiele brandstoffen en verwante producten al op 39 tot 43 miljard euro. In de Miljoenennota van september 2024 is dat bedrag weer lager geschat (28,5 miljard euro) maar wordt een bedrag van 14 miljard aan accijnsvrijstelling voor de petrochemische industrie buiten beschouwing gelaten. 

Hoe verder

Het vorige kabinet heeft met steun van de Tweede Kamer enkele belastingen aangepast om verduurzaming door bedrijven aan te moedigen. De hierboven al genoemde voordelen voor de glastuinbouw, voor de grootverbruikers van gas en stroom en voor de producenten van stroom worden daardoor geleidelijk minder. Ook de voordelen voor personenauto’s en bedrijfsauto’s worden kleiner.

Aan de andere kant is er een subsidie gekomen voor bedrijven die veel stroomkosten hebben en wil het huidige kabinet het gebruik van diesel in de landbouw weer goedkoper maken. Bovendien is er zorg over de kosten van energie voor bedrijven en over de tarieven in vergelijking met andere landen.