Uitgelicht : Arbeidsmarktbeleid
De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid debatteert op donderdag 20 oktober 2022 van 13.00 tot 18.00 uur over het arbeidsmarktbeleid. Hiervoor komt minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Kamer.
Volg live
Dit commissiedebat is in de Thorbeckezaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt vanaf 13.00 uur live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.
Agenda en verslag
U kunt hier alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit ook via deze link lezen.
Toekomst van de arbeidsmarkt
Te veel mensen zijn onzeker over hun inkomen of lopen als zelfstandige meer risico, bijvoorbeeld als ze niet verzekerd zijn voor ziekte. In adviezen van de Commissie Regulering van Werk (commissie Borstlap), Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en Sociaal-Economische Raad (SER) staat dat naast trends als vergrijzing en globalisering, ook beleidskeuzes en regels een oorzaak van de problemen op de arbeidsmarkt zijn.
Betere balans
Het kabinet wil de regels rondom werk wijzigen, zodat er meer werk- en inkomenszekerheid voor werkenden komt. Tegelijk moeten de regels de wendbaarheid van ondernemers niet te veel beperken. Ook komen er maatregelen die zorgen voor een betere balans tussen werknemers en zelfstandigen en meer duidelijkheid over de vraag wanneer er gewerkt wordt als werknemer of zelfstandige.
Uitzicht op werk
Naast deze hervormingen werkt het kabinet nog aan andere thema’s om de arbeidsmarkt te verbeteren. Werkenden moeten altijd uitzicht hebben op werk. Het Leven Lang Ontwikkelen wordt daarom gestimuleerd. Ook wordt gekeken naar hervormingen in de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Iedereen in Nederland moet mee kunnen doen op de arbeidsmarkt. De banenafspraak is een belangrijk instrument om mensen met een arbeidsbeperking aan de slag te helpen bij reguliere werkgevers. Voor mensen die niet terecht kunnen bij een reguliere werkgever, wordt het budget voor beschutte werkplekken uitgebreid.
Persoonlijke werkplannen
Het kabinet wil ook de dienstverlening op de arbeidsmarkt verbeteren. De bedoeling is dat alle 35 arbeidsmarktregio’s een loket krijgen waar werkgevers, werkenden en werkzoekenden terecht kunnen met vragen over werk. Om iedereen goed te kunnen helpen, moet overal gewerkt gaan worden met persoonlijk werkplannen. Daarin staat welke stappen ondernomen kunnen worden om werk of personeel te vinden en wat voor ondersteuning daarbij nodig is.
Werknemers met flexibele contracten
Om werknemers met flexibele contracten meer zekerheid te bieden, wil het kabinet dat er bij structureel werk een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt aangeboden. Oproepcontracten en min-max-contracten gaan in hun huidige vorm verdwijnen en worden vervangen door basiscontracten, zodat er meer werkzekerheid en roosterzekerheid komt.
Uitzendcontract
Het uitzendcontract gaan veranderen. De termijnen van de uitzendovereenkomst wordt ingekort. Ook moet er tenminste sprake zijn van gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden ten opzichte van de werknemers die direct in dienst zijn.
Draaideurconstructies
Opeenvolgende tijdelijke contracten (draaideurconstructies) worden tegengegaan door te regelen dat een ‘keten’ van contracten niet opnieuw begint na een tussenperiode. Een aparte regeling voor seizoenswerk wordt onderzocht.
Toegang tot het recht
En er komt een arbeidscommissie om de toegang tot het recht voor kwetsbare werknemers waaronder arbeidsmigranten te verbeteren. Deze arbeidscommissie is een uitwerking van de commissie Roemer.
Duurzame arbeidsrelaties versus flexibiliteit
Er komen maatregelen die ervoor moeten zorgen dat duurzame arbeidsrelaties en ondernemingen die in kunnen spelen op veranderingen elkaar niet in de weg zitten. Het gaat hierbij om het bevorderen dat werknemers naar nieuw werk worden begeleid na beëindiging van het arbeidscontract. Daarnaast wordt er een deeltijd-WW uitgewerkt. Ook wordt de regeling rondom loondoorbetaling bij ziekte verbeterd door in het tweede jaar in te zetten op terugkeer bij een andere werkgever.
Duidelijke regels voor zzp’ers
Er zitten negatieve kanten aan de groei van het aantal zzp’er in Nederland. Bijvoorbeeld waar het gaat om gedwongen zzp-schap en schijnzelfstandigheid. Het kabinet wil dat er meer gelijkheid komt tussen contractvormen.
Arbeidsongeschiktheid
Er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, mogelijkheden om pensioen op te bouwen en beperking van de zelfstandigenaftrek. Het moet duidelijker worden wanneer werk gedaan moet worden door een werknemer of dat een zelfstandige dit kan doen.
Bewijs dienstverband
Ook komt er een zogenaamd rechtsvermoeden. Dat betekent dat de werkgever voortaan bewijs moet leveren dat er geen sprake is van een dienstverband in plaats van dat de werkende dat moet aantonen. En er komt een verbetering van het toezicht en de handhaving op schijnzelfstandigheid. Het handhavingsmoratorium schijnconstructies wordt afgeschaft. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer handhaven op schijnconstructies, waarbij werkgevers zelfstandigen werk laten doen dat eigenlijk door een werknemer zou moeten worden uitgevoerd.