Parlementaire enquêtecommissie Corona maakt onderzoeksvoorstel bekend
De parlementaire enquêtecommissie Corona heeft op woensdag 24 april haar onderzoeksvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden. In het onderzoeksvoorstel staat hoe de commissie te werk gaat en wat zij gaat onderzoeken. Het doel van de parlementaire enquête is om te leren van de ervaringen uit deze crisis om beter voorbereid te zijn op een eventuele volgende (gezondheids)crisis.
De coronapandemie was een langdurige, wereldwijde crisis. Ook voor de Nederlandse samenleving was de crisis zeer ingrijpend. Het kabinet nam maatregelen die vergaande gevolgen hadden voor het dagelijks leven. Ook de Tweede Kamer had een wezenlijke rol bij de besluitvorming over de crisisbestrijding. Het ontbreekt tot nu toe aan een grondige, breed gedragen terugblik van de Tweede Kamer op deze periode en op haar eigen rol daarin. Met deze parlementaire enquête moeten lessen worden getrokken voor de toekomst.
- Bekijk het onderzoeksvoorstel.
Wat onderzoekt de commissie?
De enquêtecommissie kijkt specifiek naar de wijze waarop afwegingen zijn gemaakt tussen het belang van de volksgezondheid en andere maatschappelijke belangen. Ook de omgang met grondrechten en de plaats die de zorg heeft gehad in de afwegingen en de besluitvorming komt aan de orde. De commissie wil met haar onderzoek inzicht krijgen in het handelen van het kabinet, de afwegingen die zijn gemaakt en de inzichten die daaraan ten grondslag lagen. Dat geldt ook voor de rol en het functioneren van de Tweede Kamer. Zo komt de commissie tot een oordeel en kunnen lessen voor de toekomst worden getrokken.
Onderzoeksperioden en thema’s
De commissie onderzoekt de periode vanaf december 2019 toen de eerste signalen vanuit China over het nieuwe coronavirus kwamen tot en met het afschalen van de maatregelen in het voorjaar van 2022. Daarin onderscheidt de commissie zes perioden: de aanloop, de eerste lockdown, de lockdown na versoepeling, de vaccinatie campagne, het coronatoegangsbewijs en de Omikron-lockdown. Steeds staat de politieke besluitvorming over de kenmerkende onderwerpen voor die periode centraal.
Dwars door deze onderzoeksperiodes heen onderscheidt de commissie een zestal thema’s waarop zij het onderzoek richt. Dit zijn:
- Doelen, strategie en crisisorganisatie;
- Afwegingen, dilemma’s en proportionaliteit;
- Rol van adviseurs en omgang met maatschappelijke groepen en critici;
- Communicatie van kabinet en crisisorganisatie;
- Rol van de Tweede Kamer;
- Lerend vermogen en lessen voor de toekomst.
Planning
De parlementaire enquête gaat naar verwachting 32 maanden duren en kent vier onderzoeksfasen. De commissie start met dossieronderzoek. Deze eerste fase loopt tot februari 2025 en bestaat voornamelijk uit het vorderen van informatie en documenten en het bestuderen ervan. De tweede fase bestaat uit het voeren van besloten voorgesprekken met deskundigen, bestuurders, beslissers en andere betrokkenen. Vervolgens vinden in het voorjaar van 2026 de openbare verhoren plaats. In de Enquêtezaal van de Tweede Kamer worden mensen onder ede verhoord. Hierna gaat de commissie aan de slag met het schrijven haar rapport. Naar verwachting zal dit rapport in december 2026 gereed zijn.
Over de commissie
De parlementaire enquêtecommissie Corona is op 6 februari 2024 door de Tweede Kamer ingesteld. De commissie is, conform de motie waarmee zij haar onderzoeksopdracht kreeg, nagegaan of er aanleiding was om het onderzoeksvoorstel van de Tijdelijke commissie Corona beperkt te wijzigingen of in te korten. Dit heeft geresulteerd in een aangepast onderzoeksvoorstel waarin een aantal zaken zijn ingeperkt en een betere stroomlijning is aangebracht door thema’s samen te voegen. Zo komt de focus van het onderzoek nadrukkelijker te liggen op het transparant maken van dilemma’s en afwegingen in de besluitvorming van het kabinet in de coronacrisis.
Expositie ‘Nationaal stilstaan bij corona’
Het onderzoek van de enquêtecommissie gaat onder meer in op de effecten die de coronacrisis heeft gehad op de samenleving. Daarom heeft de commissie besloten om de expositie ‘Nationaal stilstaan bij corona’ in het gebouw van de Tweede Kamer tentoon te stellen. In deze expositie vertellen 44 mensen een verhaal over de persoon die tijdens de pandemie de meeste indruk op hen heeft gemaakt. Deze expositie heeft de afgelopen tijd op verschillende plekken in Nederland gestaan.
Infographic
