Syrië hoofdthema begroting Buitenlandse Zaken

18 november 2015, begroting - De aanslagen in Parijs en de aanhoudende vluchtelingenstroom maken de toestand in Syrië tot het belangrijkste onderwerp bij de begrotingsbehandeling van Buitenlandse Zaken.

Realpolitik, of voorrang geven aan mensenrechten? Die afweging moet steeds opnieuw worden gemaakt in het buitenlands beleid, ook bij samenwerking met landen als Saudi-Arabië en Rusland in de strijd tegen Islamitische Staat (IS). Servaes (PvdA) bepleit een waardengedreven buitenlandbeleid gebaseerd op diplomatie, defensie, hulp en handel. Het beleid moet assertief en zelfbewust zijn, vindt Knops (CDA), die de inzet van grondtroepen om IS te bestrijden en safe havens te creëren niet uitsluit. Ten Broeke (VVD) pleit voor realisme: zoek naar oplossingen die haalbaar zijn en de Nederlandse belangen dienen. Wassenberg (PvdD) vraagt aandacht voor de bron van veel internationale conflicten: de strijd om grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen.

Deelnemen aan strijd in Syrië of wachten op politieke oplossing?

Nederland neemt deel aan het bombarderen van IS in Irak. Knops, De Roon (PVV) en Bontes (GrBvK) sporen de regering aan om ook mee te doen aan de acties tegen IS in Syrië. Maar volgens Servaes, Sjoerdsma (D66) en Grashoff (GroenLinks) moet er eerst voldoende uitzicht zijn op een politieke oplossing. Daarop wachten kan volgens Ten Broeke een effectieve aanpak van IS in de weg staan, maar hij benadrukt dat de regering besluit over de inzet van militairen. Steun de Koerden niet alleen in Irak maar ook in Syrië, vraagt Voordewind (ChristenUnie). Van Bommel (SP) en Kuzu (GrBvK) denken dat een "bommenregen" burgers in Irak en Syrië niet helpt.

VVD en PvdA: schuif geld naar opvang en stabiliteit in regio

Ten Broeke en Servaes willen schuiven met geld binnen de begroting van Buitenlandse Zaken, zodat er meer gaat naar het verbeteren van de vluchtelingenopvang en het creëren van stabiliteit in crisisgebieden rond de EU. De in totaal 35 miljoen gaat naar UNHCR, UN Women, UNICEF en een fonds voor regionale partnerschappen. Sjoerdsma en Voordewind verwelkomen de extra middelen, maar laken de bezuinigingen van de regering op noodhulp en ontwikkelingssamenwerking. Klop aan bij de rijke Golfstaten en Iran voor een bijdrage, suggereert De Roon.

Discussie over labelen producten Israëlische nederzettingen

De EU wil overgaan tot het labelen van producten afkomstig van Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Een logische maatregel, vinden Servaes, Van Bommel, Sjoerdsma en Grashoff. Van der Staaij (SGP) denkt echter dat labeling contraproductief kan uitpakken. "Absurd EU-beleid", is het oordeel van Bontes. Het labelen is gebaseerd op een anti-Joodse agenda, stelt De Roon. Ten Broeke steunt het labelen in het licht van "consumentenvoorlichting", maar in zijn ogen zou dat dan ook moeten gebeuren met producten afkomstig uit andere betwiste gebieden, zoals Tibet en de Westelijke Sahara. Gebruik het EU-voorzitterschap om oplossing van het conflict hoger op de agenda te zetten, vraagt Kuzu.

Referendum over associatieovereenkomst met Oekraïne

Op 6 april 2016 vindt er een raadgevend referendum plaats over het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne. Van Bommel vindt dat dit verdrag er nooit had mogen komen. Het heeft volgens hem in Oekraïne geleid tot polarisatie, die uitmondde in een burgeroorlog. Uit de tekst kan volgens hem worden opgemaakt dat het een voorportaal voor toetreding tot de EU is. Maar Servaes, Van der Staaij en Grashoff spreken dat tegen. Ten Broeke wijst op de economische belangen. Het verdrag geeft meer zekerheid aan Nederlandse bedrijven die exporteren naar en investeren in Oekraïne.

Het debat gaat op 19 november verder met de reactie van minister Koenders.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.