Rapport parlementaire enquête Fraudebeleid en Dienstverlening
23 april 2024, debat - De Kamer debatteert over het rapport van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening, Blind voor mens en recht.
Grondrechten zijn geschonden en de rechtsstaat is terzijde geschoven in het fraudebestrijdingsbeleid van de overheid. De drie staatsmachten zijn blind geweest voor mens en recht. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit het rapport van de enquêtecommissie, die onderzocht waarom het toeslagenschandaal kon gebeuren.
Aanbevelingen commissie
Stultiens (GroenLinks-PvdA) wil voorkomen dat de aanbevelingen uit het rapport in een la belanden. Deze moeten allemaal in de wet komen te staan, vindt hij. Volgens Van Vroonhoven (NSC) moet de Kamer de handen ineenslaan en met een voorstel komen over het overnemen van de aanbevelingen, zoals het toetsen van wetten aan de Grondwet.
De belangrijkste keuze om te maken is wat Ceder (ChristenUnie) betreft het afschaffen van het toeslagenstelsel. Dat moet volgens Koekkoek (Volt) de complexiteit voor zowel burger als Belastingdienst verminderen.
Wantrouwen
Volgens Dijk (SP) moet de overheid af van het beeld dat de mens zelfzuchtig is en er alles aan doet om zichzelf zo veel mogelijk toe te eigenen. Want daarmee werd het beleid gerechtvaardigd dat mensen heeft vermorzeld. Burgers zijn in de uitvoering van het fraudebeleid volgens Kostić (PvdD) ontmenselijkt, onder andere door het handelen van de politiek.
Bamenga (D66) stelt dat er bij de toeslagenaffaire het sterkst sprake was van wantrouwen richting mensen met een andere afkomst. In de uitvoering mogen er geen risicoprofielen meer worden gemaakt op basis van afkomst, vindt hij.
Van Baarle (DENK) mist in het rapport van de commissie een antwoord op de vraag hoe institutioneel racisme de overheid binnen heeft kunnen sluipen.
Fraudebestrijding
De definitie van fraude moet grondig worden herzien, zegt Inge van Dijk (CDA), en mensen moeten het recht krijgen om vergissingen te herstellen.
Hoe leg je de focus op echte fraudeurs en ontzie je burgers die een foutje hebben gemaakt? Mulder (PVV) wil niet dat Nederland "een luilekkerland wordt voor criminelen en profiteurs". Keijzer (BBB) vraagt naar het risico dat echte fraudeurs makkelijker te werk kunnen gaan vanwege de terechte aandacht voor misplaatste fraudebestrijding.
Uitvoering
Flach (SGP) wil geen doorgeschoten fraudeaanpak, maar de overheid moet volgens hem niet naïef zijn. Uitvoerders moeten de ruimte krijgen voor maatwerk als een wet onevenredig hard uitpakt. Die ruimte voor maatwerk moet er volgens Kamminga (VVD) ook zijn als dat betekent dat de een net een beetje meer krijgt dan de ander. Dan moet de Kamer vertrouwen op het oordeel van de uitvoerders.
De Kamer gaat op donderdag 25 april verder met de reactie van de enquêtecommissie op de inbreng van de woordvoerders.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct