Rapport Fyracommissie besproken

19 januari 2016, debat - Welke lessen kunnen we trekken uit het onderzoek naar de problemen met de Fyra? De Kamer debatteert over het rapport van de parlementaire enquêtecommissie onder leiding van Van Toorenburg.

De aanleg van de HSL-Zuid. De aanbesteding van de concessie en de trein. De bouw, certificering en toelating van de Fyra. Al deze zaken en meer komen aan de orde in het rapport De reiziger in de kou. De Fyra is het symbool geworden voor miljarden verslindende overheidsprojecten, stelt Van Veldhoven (D66). Van Tongeren (GroenLinks) spreekt over een "train crash in slow motion". Miljoenen belastinggeld besteed aan de HSL-Zuid bleven onbenut, concludeert Van Helvert (CDA). Het rapport is dan ook terecht "vernietigend", aldus Bisschop (SGP). Smaling (SP) vindt wel dat de parlementaire enquêtecommissie Fyra meer aandacht had kunnen besteden aan de aanloopfase.

Belang reiziger stond onvoldoende centraal

Er zijn heel veel belangen behartigd, aldus Van Veldhoven, maar niet die van de reiziger. Volgens Bisschop was er sprake van kortetermijndenken, onkunde, scoringsdrang en bestuurlijke oogkleppen. Financiële en strategische belangen stonden bij de verschillende spelers centraal, concludeert Hoogland (PvdA). Madlener (PVV) laakt de financiële constructies die de NS heeft gebruikt om belasting te ontduiken. Laten we de uitkomsten van de parlementaire enquête gebruiken om te voorkomen dat de reiziger en de belastingbetaler in de toekomst weer in de kou komen te staan, zo stelt De Boer (VVD).

Discussie over splitsing NS en ProRail en marktwerking

De splitsing van NS en ProRail en het op afstand van de overheid zetten van NS zorgden voor een hybride vorm van marktwerking. Aanbesteden is goed, mits de NS wint, zo typeert Hoogland de besluitvorming uit het verleden. Wellicht is het beter om NS en ProRail weer samen te voegen, suggereert onafhankelijk Kamerlid Van Vliet. Ook Smaling denkt dat dit problemen kan oplossen. Maar dit is in de ogen van Van Helvert een te simpele oplossing. Volgens Madlener zou de belangrijkste conclusie moeten zijn dat het onterechte geloof in marktwerking op het spoor geleid heeft tot het Fyradebacle. De Boer en onafhankelijk Kamerlid Houwers zijn daar niet van overtuigd.

Aandacht voor rol van de Kamer

De Tweede Kamer heeft geblaft maar niet gebeten, zo stelt de parlementaire enquêtecommissie vast. Ook andere parlementaire enquêtecommissies stellen dat de Kamer beter de vinger aan de pols moet houden, benadrukt Van Vliet. Is het parlement wel toegerust om complexe besluitvormingsprocessen rond privatiseringen kritisch tegen het licht te houden en de regering zo nodig bij te sturen? Van Tongeren betwijfelt dat, mede in het licht van een onderzoek van de Eerste Kamer. De Kamer moet zich wapenen tegen een te rooskleurige voorstelling van zaken, zegt Houwers, met name bij aanbestedingen.

Het debat gaat op 21 januari verder met de reactie van de parlementaire enquêtecommissie Fyra op de inbreng van de Kamer.

Zie ook:

  • Het rapport "De reiziger in de kou..."

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort.

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.