BIT moet ICT-verspilling voorkomen

11 december 2014, debat - Het oprichten van het Bureau ICT-toetsing (BIT) moet een cultuurverandering bewerkstelligen, zodat minder overheidsgeld wordt verspild. Dit is het belangrijkste advies uit het eindrapport van de Tijdelijke commissie ICT.

Er is sprake van een noodsituatie, betoogt commissievoorzitter Elias. Jaarlijks wordt namelijk 1 tot 5 miljard belastinggeld verspild door het mislukken of uit de hand lopen van ICT-projecten. Politiek en overheid moeten zich volgens hem meer bewust worden van de ICT-implicaties van beleidskeuzes. Het nog op te richten BIT zal daarom projecten gaan toetsen op "boerenverstandregels". Uiteindelijk is het de bedoeling dat het BIT zichzelf overbodig maakt, doordat de cultuur in de politiek en bij de overheid verandert.

BIT oordeelt ook over voorstellen Kamer

Het BIT gaat niet alleen (wets)voorstellen van de regering beoordelen, maar ook initiatiefwetsvoorstellen, amendementen en moties van de Kamer. D66'er Verhoeven zet daar vraagtekens bij: tast dit niet de democratische besluitvorming door het parlement aan? Elias ontkent dit. Het BIT geeft volgens hem slechts een advies. De Kamer kan dit altijd negeren. Van der Linde (VVD) ziet hierbij een rol weggelegd voor het Bureau Wetgeving van de Tweede Kamer. Gezien de "diarree aan moties" is het volgens Gesthuizen (SP) waarschijnlijk niet praktisch om die allemaal te laten toetsen. Het moet gaan om voorstellen met een duidelijke ICT-component, antwoordt de commissievoorzitter.

Goede samenwerking opdrachtgever en uitvoerder belangrijk

Voor het succes van ICT-projecten is het belangrijk dat de overheid als opdrachtgever goed samenwerkt met de uitvoerder. Een aangepaste gedragscode kan daarbij volgens Elias een positieve rol spelen. Ook kunnen er afspraken worden gemaakt over boetes bij slechte prestaties en bonussen bij innovaties die geld besparen. Oosenbrug (PvdA) suggereert om bouwers van ICT-systemen aan te spreken als de beheerskosten te hoog uitvallen. Ook tijdens de uitvoering van projecten moet regelmatig worden bezien of het wel verstandig is om ermee door te gaan, zegt Van der Linde, ook als er al grote bedragen zijn uitgegeven.

Discussie over politieke verantwoordelijkheid

Wie in de regering kunnen we aanspreken op de aan mislukte ICT-projecten verspilde miljarden? Fritsma (PVV) vindt dat bewindslieden verantwoording moeten afleggen over gemaakte fouten. Maar Elias vindt het niet de taak van de commissie om schuldigen aan te wijzen, ook omdat de Kamer in zijn ogen medeverantwoordelijk was door dingen te laten gebeuren. Geurts (CDA) steunt het voorstel van de commissie om het BIT bij het ministerie van Algemene Zaken onder te brengen waardoor de minister-president er verantwoordelijk voor wordt, maar Verhoeven is er niet van overtuigd dat dit de beste oplossing is.

De Kamer stemt op 16 december over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.