Uitgelicht : Krapte op het elektriciteitsnet

Bedrijven en huishoudens in Nederland leveren steeds meer elektriciteit en hebben steeds meer elektriciteit nodig, maar de capaciteit van het stroomnet is niet groot genoeg om te voldoen aan de vraag. Over de krapte op het stroomnet, de netcongestie, vergadert de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat op woensdag 24 januari van 14.00 tot 17.00 uur. Namens het demissionaire kabinet is de minister voor Klimaat en Energie, Rob Jetten, aanwezig.

Volg live

Het overleg is in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via de website kunt u vanaf 14.00 uur live meekijken of meeluisteren.

Agenda

U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van de vergadering klaar is, kunt u dit verslag ook via deze link lezen.

Netcongestie

Op veel plaatsen in Nederland is het stroomnet bijna vol en de drukte op het net neemt de komende jaren alleen maar toe. De groei van het aantal zonnepanelen, windmolens, warmtepompen en laadpalen gaat sneller en is omvangrijker dan de netbeheerders hadden berekend. Bovendien willen bedrijven sneller omschakelen op stroom nu de gasprijzen zijn gestegen door de oorlog in de Oekraïne.

Ontoereikend

De capaciteit van het net is op sommige momenten ontoereikend om te voldoen aan de vraag, zowel van de leveranciers van stroom uit zonnepanelen en windmolens als van de grote en kleinere verbruikers. Op de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland is te zien dat de problemen het grootst zijn in Flevoland, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.

Belemmering

Door de netcongestie is het soms niet mogelijk om nieuwe bedrijven of nieuwe woongebieden aan te sluiten op het elektriciteitsnet. Ook het verzwaren van bestaande aansluitingen is moeilijk. Dat belemmert de energietransitie, de bouw van nieuwe woonwijken en de verduurzaming van bedrijven.

Oorzaken

De landelijke en regionale netbeheerders hebben naar eigen zeggen in de periode 2010-2020 vooral aandacht gehad voor lage kosten en onvoldoende geïnvesteerd in het stroomnet. Bovendien was het Nederlandse stroomnet vooral ingericht op het verbruik door klanten en niet op het leveren van stroom door burgers en bedrijven uit zonnepanelen, windmolens en andere bronnen. Daarnaast is de vraag naar capaciteit sinds 2022 enorm gestegen, in sommige gevallen ook omdat afnemers het zekere voor het onzekere nemen en meer capaciteit aanvragen dan ze ooit zullen gebruiken.

Aanpak kabinet

In een brief van 18 oktober 2023 schrijft minister Jetten aan de Tweede Kamer over de aanpak van de netcongestie op landelijk niveau. In de brief geeft de minister een toelichting op de volgende aspecten:

De omvang van het probleem;
De gevolgen voor kleine en grote verbruikers van stroom;
De versnelde uitbreiding van het elektriciteitsnet;
Plannen voor een beter gebruik van het net door bedrijven en andere grootverbruikers;
Maatregelen om de woningbouw te laten doorgaan.
De mogelijkheden voor ‘netbewust stroomverbruik’ door burgers.

Hoorzitting

Voorafgaand aan dit commissiedebat bereidden de Tweede Kamerleden zich onder andere voor door het organiseren van een hoorzitting op 17 januari 2023. De commissieleden spraken toen met vertegenwoordigers van de netbeheerders TenneT, Stedin, Liander en Enexis. U kunt de hoorzitting terugkijken.