Uitgelicht : Europees asiel- en vreemdelingenbeleid
De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid spreekt op 11 maart 2020 over het Europees asiel- en vreemdelingenbeleid ter voorbereiding op het overleg hierover tussen de Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) op 12 en 13 maart in Brussel. Hiervoor komt staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid naar de Kamer.
Volg live
Het overleg vindt plaats in de Groen van Prinstererzaal van de Tweede Kamer. Via deze website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de handige app en website Debat Direct.
Agenda en verslag
U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. Zodra het woordelijk verslag van het overleg klaar is, kunt u dit via deze link lezen.
Agenda JBZ-raad
Het overleg tussen de Europese ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-Raad) op 12 en 13 maart in Brussel zal onder meer gaan over de vluchtelingencrisis die is ontstaan nadat de zogenaamde Turkije-deal afgelopen maand onder druk is komen te staan. Daarnaast moeten de ministers en de Europese Commissie het de komende maanden eens worden over een nieuw migratiepact.
Turkije-deal onder druk
Op 19 maart 2016 sloot de Europese Unie een vluchtelingendeal met Turkije. Die deal is een belangrijk onderdeel van de Europese aanpak van de vluchtelingencrisis, omdat veel vluchtelingen via Turkije naar de EU komen. Afgesproken is dat Turkije meer migranten opvangt en haar grenzen beter moet bewaken. In ruil daarvoor ontvangt het land extra financiële steun van de Europese Unie en er zijn afspraken gemaakt over afschaffing van de visumplicht voor Turken die naar de EU reizen.
De deal werd in 2018 verlengd tot 2020, maar kwam dit voorjaar onder druk te staan, doordat de Turkse regering bekendmaakte dat het land vluchtelingen die naar Europa willen niet langer zou tegenhouden aan de grens. Dit besloot Turkije te doen nadat zij een massale toestroom vluchtelingen kreeg door de oplaaiende gevechten in Syrië. Gerard Kraus, de ontwerper van de deal, zei in een interview dat de heropening van de grenzen door Turkije deels de schuld is van de Europese Unie, die veel te weinig signaal heeft gegeven om de deal te verlengen.
Na dat besluit zijn duizenden migranten vanuit Turkije naar de grens met Griekenland getrokken, waar zij worden tegengehouden door Griekse politie en veiligheidstroepen. Dit kwam Athene op scherpe kritiek te staan van vluchtelingenorganisaties.
Het individuele recht om asiel te vragen moet worden gerespecteerd, zegt EU-commissievoorzitter Von der Leyen over de Griekse aankondiging asielaanvragen een maand op te schorten.
Extra migratietop op 4 maart 2020
Op verzoek van de Griekse regering is er op 4 maart 2020 een extra ministeriële top van de Europese ministers voor Justitie en Binnenlandse Zaken ingelast over de situatie aan de Grieks-Turkse grens. Voorafgaand aan deze extra migratietop vergaderde de Tweede Kamercommissie Justitie en veiligheid hierover met staatssecretaris Broekers-Knol.
"De situatie aan de buitengrenzen van de EU is onaanvaardbaar", aldus de Europese ministers tijdens deze extra migratietop. De EU en haar lidstaten nemen "alle noodzakelijke maatregelen" om te voorkomen dat mensen illegaal de grens van Turkije naar Griekenland oversteken, zolang die in overeenstemming zijn met Europees en internationaal recht. Een plan voor grenswachten, materieel en 350 miljoen euro voor Athene kreeg groen licht.
Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol noemde het heel belangrijk dat alle 27 lidstaten eensgezind zijn in hun steun aan Griekenland. Nederland bepaalt binnenkort wat er wordt gedaan, maar zij stelde een "forse bijdrage" in het vooruitzicht. "We moeten Griekenland steunen en tegelijkertijd zorgen dat Turkije zich aan de afspraken houdt."
Overnemen onbegeleide minderjarige vluchtelingen
In de Griekse samenleving, met name op de eilanden is de onrust groot over de nieuwe grote instroom van migranten en de bouw van nieuwe opvangcentra. De Griekse regering wil het aantal migranten terugbrengen van 42.000 naar 20.000 en de overbevolkte faciliteiten vervangen. EU-commissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) heeft de lidstaten opgeroepen iets te doen voor kinderen en onbegeleide minderjarigen in de opvangkampen op de Griekse eilanden. Inmiddels hebben vijf EU-landen toegezegd onbegeleide minderjarigen over te nemen. Het gaat om Frankrijk, Portugal, Duitsland, Luxemburg en Finland.
Met een oproep aan Nederlandse gemeenten willen Nederlandse vluchtelingenorganisaties een 'coalition of the willing' creëren. Als genoeg steden hulp aanbieden om samen vijfhonderd tieners op te nemen, moet de regering wel overstag gaan, redeneren deze organisaties.
EASO: asielcijfers weer omhoog in 2019
Voor het eerst sinds 2015 was in 2019 het aantal asielverzoeken in de EU hoger dan het jaar daarvoor. Dat meldt het asielondersteuningsbureau EASO in een rapport dat op 26 februari 2020 verscheen. De toename van asielverzoeken was 13% in vergelijking tot 2018. Het aantal toegekende asielverzoeken bleef stabiel in 2019 op 33%.