Uitgelicht : Controversiële onderwerpen
Het kabinet-Rutte II was tot 26 oktober ‘demissionair’. Dat betekent dat het kabinet bevoegd is om te regeren, maar in de praktijk alleen de lopende zaken behandelt. Politiek gevoelige onderwerpen komen niet meer aan de orde totdat er een nieuw kabinet is. De Kamercommissies hebben daarom vastgesteld welke onderwerpen 'controversieel' zijn. Op dinsdag 11 april heeft de Kamer ingestemd met de totale lijst van 250 controversiële onderwerpen.
Hierover praat de Kamer voorlopig niet:
Op dinsdag 11 april heeft de Tweede Kamer gestemd over de lijst met controversiële onderwerpen. Op de lijst staat bijvoorbeeld het wetsvoorstel waarmee criminele Antillianen teruggestuurd kunnen worden. De Kamer zal dit wetsvoorstel voorlopig dus niet behandelen. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het wetsvoorstel 'scheiden zonder rechter', voor de brief van staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) over een hoger beroep in asielzaken en het wetsvoorstel om de Zondagswet in te trekken.
Controversieel verklaren in zes stappen
Na voorbereiding in de afzonderlijke Kamercommissies stelt de Kamer de uiteindelijke lijst met controversiële onderwerpen vast. Dat gebeurt in de stappen die hieronder zijn beschreven. Het is overigens mogelijk dat de Kamer op den duur toch wil debatteren over controversieel verklaarde onderwerpen, bijvoorbeeld vanwege de tijdsdruk. Wat de Kamer dan moet doen, wordt hieronder ook uitgelegd.
1. Iedere Kamercommissie houdt in de eerste weken na de verkiezingen een extra procedurevergadering, die alleen gewijd is aan het al dan niet controversieel verklaren van onderwerpen die in behandeling zijn. Het gaat dan om:
-
wetsvoorstellen en Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s);
-
kabinetsbrieven, kabinetsnotities en dergelijke;
-
geplande commissievergaderingen met het kabinet;
-
overige geplande commissie-activiteiten, zoals werkbezoeken.
2. In de extra procedurevergadering wordt op de gebruikelijke manier besloten over de geagendeerde onderwerpen. Om een onderwerp controversieel te verklaren is een meerderheid nodig. Wel kan een commissiemeerderheid de wens van een commissieminderheid respecteren om een bepaald onderwerp controversieel te verklaren.
3. Na alle extra procedurevergaderingen stelt de plenaire Griffie een lijst op met alle controversiële onderwerpen. Fracties kunnen aan de Kamer schriftelijk voorstellen doen om die lijst te wijzigen. De Kamer stemt over de lijst en over de wijzigingsvoorstellen van de fracties.
4. Op de agenda van de reguliere procedurevergaderingen van een commissie kunnen nieuwe onderwerpen komen te staan die de commissie controversieel wenst te verklaren. Dit verloopt zoals beschreven in stap 1 tot en met 3.
5. Het omgekeerde kan ook gebeuren: een Kamercommissie wil een eerder controversieel verklaard onderwerp toch verder behandelen. In dat geval richt de commissie een brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer. Vervolgens stemt de Kamer over die brief. Stemt de Kamer in met het voorstel van de commissie om een onderwerp niet langer controversieel te verklaren? Dan kan het onderwerp weer verder worden behandeld.
6. Na het aantreden van een nieuw kabinet houdt de Kamer eerst een debat over de regeringsverklaring. Kort daarna stuurt het nieuwe kabinet een officiële mededeling naar de Kamer over de voorstellen van het vorige kabinet die het handhaaft dan wel intrekt. Daarna kunnen alle eerder controversieel verklaarde onderwerpen weer geagendeerd worden voor een procedurevergadering, waarin wordt besloten over de verdere behandeling.